Ortalama Hız
Seyahat sırasında aracımızın hızını sabit tutamayız. Fakat alınan toplam yolu ve zamanı biliyorsak ortalama hızımızı hesaplayabiliriz.
|
|
Ortalama hız(m/s)
|
=
|
Alınan toplam yol (m)
|
|
|
|
|
|
zaman(s)
|
|
Örneğin: Bir bisikletli 1 dakika (60 saniye) içinde 600 m yol alıyorsa bu bisikletlinin ortalama hızı;
|
Ortalama hız
|
=
|
600
|
|
|
|
60
|
|
|
|
|
|
|
=
|
10 m/s olur.
|
Yol-zaman grafiği
Eğer nesnemiz düz bir çizgi üzerinde hareket ediyorsa hareketlinin aldığı yolun zamana göre değişimini aşağıdaki gibi bir grafikle görebiliriz.
A-B çizgisi aracın sabit hızla hareket ettiğini gösterir. Her 5 dakikada araç 2 km yol almaktadır.
B-C arasındaki yatay çizgi aracın durduğunu gösterir.
C-D çizgisi aracın yine sabit hızla hareket ettiğini gösterir. Ancak araç yavaşlamıştır, her 5 dakikada 1 km yol almaktadır.
Grafikteki dik çizilen çizgi hızın daha fazla olduğunun göstergesidir.
Hız-zaman grafiği
Belirli bir yöndeki hıza vektorel hız denir.
Hız zaman grafiği ile cismin hareketi gösterilebilir. Bir cismin hız-zaman grafiği aşağıdaki gibi olsun;
K ve L arasında aracın hızı 0 m/s' dır. Yani araç durmaktadır.
L ve M arasında araç düzgün hızlanan hareket yapmaktadır. Her saniyede hızı 2,5 m/s artmaktadır.
Grafikteki dik çizilen çizgi ivmenin daha fazla olduğunun göstergesidir.
Köşegen (diyagonal) çizgi aracın sabit hızla hareket ettiğini gösterir. Yani aracın ivmesi
2,5 m/s2 ' dir.
M ve N arasında aracın hızı 12,5 m/s ' dir.
Yatay çizgi sabit hızlı hareketi gösterir.
İvme
Hızın belirli bir zaman aralığında ki artışı ivmedir.
|
ivme(m/s2)
|
=
|
Hızdaki değişim (m/s) = son hız-ilk hız
|
|
|
|
zaman (s) zaman
|
|
|
|
|
Örneğin; Bir araç hızını 10 m/s den 50 m/s ye 5 saniye içinde çıkardığına göre bu aracın ivmesi;
|
İvme
|
=
|
(50 - 10)
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=
|
40
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=
|
8 m/s2
|
|
|
